آشنایی با گل کریسمس (بنت القنسول)

معرفی گل کریسمس

برای آشنایی با گل بنت القنسول (poinsettia) بهتر است بدانید که هرچند به وفور در مورد گلدهی این گیاه صحبت می ‎شود اما  ارزش زینتی گل کریسمس، به دلیل براکته های رنگی آن است. گل بنت القنسول دارای گل هایی بسیار کوچک و سفید رنگ است که جنبه زینتی ندارند. درواقع آنچه که گل کریسمس را به یک گیاه پر طرفدار تبدیل می ‌کند براکته های رنگی آن است که با آغاز گرم‎ شدن هوا نیز به رنگ سبز در خواهند آمد. البته گل کریسمس به رنگ های زرد، صورتی، سرخابی، نارنجی و... هم دیده می شود.

برای معرفی کامل گل کریسمس یا سرخ ‌برگ معمولا ارتفاع آن را در حدود نیم متر بیان می ‌کنند و گفته ‌می‌شود که در صورت شرایط کاملا ایده آل این ارتفاع به چند متر نیز خواهد رسید. برگ ‌های پر پشت و بیضی شکل آن به طول  7 تا 16 سانتیمتر وجود دارند. بنت القنسول گیاهی بومی آمریکای مرکزی و از خانواده افوربیاسه است و با نام علمی Euphorbia pulcherrima در جهان شناخته ‎می‎ شود. این گیاه روز کوتاه بوده و به همین دلیل در پاییز و زمستان می ‎توانید آن را در گلفروشی ‎ها پیدا کنید.

تاریخچه گل بنت القنسول

در مورد تاریخچه گل بنت القنسول و استفاده از آن در روز های کریسمس افسانه ‎ای وجود دارد که بیان می‎ کند در قرن 16 میلادی کودکی در مکزیک به علت فقر و عدم امکان خرید هدیه کریسمس، گیاه هرزی را از کنار جاده برداشت و برای پیشکش به مسیح به کلیسا آورد. ناگهان بر اثر معجزه برگ ‎های این گیاه به رنگ قرمز در می ‎آیند و پس از آن در عید کریسمس از این گیاه استفاده‎ می‎ شود. گسترش این گیاه از مکزیک به آمریکا به‎ وسیله سفیر این کشور به نام "پوینست" انجام شد و در بیشتر نقاط جهان نیز با این اسم شناخته‎ می ‎شود. نام بنت قنسول یا بنت کنسول در عربی نیز اشاره به همان سفیر آمریکایی دارد.

شرایط نگهداری گل بنت القنسول

اگر چه شرایط ایده‎ آل نگهداری این گیاه یک آب ‎و هوای گرمسیری است اما به شرط  آگاهی از روش های نگهداری گل کریسمس، این ‌گیاه  کاملا قابلیت تطابق ‎پذیری با محیط منزل و آپارتمان را دارد. برای آشنایی با گل کریسمس باید دما و نور، میزان آبیاری و شرایط خاک مناسب آن را بدانید.

دما

دمای مناسب رشد بنت‎ القنسول بین 14 تا 23 درجه سانتی ‎گراد است که بهتر است در طول روز در دمای کمتری نسبت به شب قرار گیرد. از آنجایی که این گیاه به افزایش و کاهش دما حساس است نباید اجازه دهید دمای آن زیر 10 درجه و بالاتر از از حدود 24 درجه سانتی‎ گراد باشد. بنابراین از قراردادن آن در محیط سرد و جلوی باد محافظت کنید.

نور

نور زیاد در مدت زمان کم از جمله نیاز های این گیاه است که به همین دلیل در فصول پاییز و زمستان در دسترس است.  از آنجایی که این گیاه روز کوتاه است بهتر است در طول شب در مکانی بدون نور مصنوعی محیط قرار بگیرد. علاوه ‏بر این نور کم منجر به زردشدن برگ‎ های آن می ‎شود.

آبیاری

بنت القنسول به آبیاری نسبتا زیادی نیاز دارد و درصورت از دست‎ دادن رطوبت خاک، برگ‎ های آن دچار ریزش می ‎شوند. البته میزان آبیاری بیش از حد نیز همین اثر را برای گیاه دارد. بنابراین بسته به شرایط منزل 2 تا 3 بار آبیاری در طول هفته برای آن لازم است. برای تعیین زمان مناسب آبیاری حتما خاک گلدان را چک کنید و چنانچه سطح آن نیمه مرطوب بود آبیاری را انجام دهید. زهکشی مناسب از دیگر موارد مهم آبیاری بوده و لازم است تا در هر بار آبیاری این آب از زیر گلدان خارج شود تا منجر به پوسیدگی ریشه نشود.

نوع خاک و کوددهی

آگاهی از نوع خاک مناسب این گیاه برای آشنایی با گل بنت القنسول و نگهداری از آن لازم است. خاکی مخلوط از پرلیت یا خاکبرگ همراه با پیت ماس و کوکوپیت برای بنت القنسول استفاده می ‌شود. به‌ طور کلی گل کریسمس مخصوصا در زمان گلدهی نیاز به کوددهی ندارد اما در صورت تمایل می‌ توانید در فاصله‌ های زمانی یک ماهه با استفاده از کودهای مربوط به گیاهان آپارتمانی آن را تقویت کنید. ‌

شیوه تکثیر گل کریسمس

برای آشنایی با گل کریسمس و روش ‌های ازدیاد آن، قلمه ساقه به‌ عنوان بهترین روش معرفی می ‌شود. اواخر اسفند ماه تا اواخر تابستان زمان مناسب برای قلمه‌ زدن این گیاه است. قلمه‌زدن را طبق مراحل زیر انجام دهید:

1- ساقه ‌های جوان و تازه ‌روییده گیاه که حدود 10 سانتیمتر ارتفاع دارند و فاقد گل هستند را با استفاده از چاقوی تمیز از حدود نصف ارتفاع برش دهید.

2- سپس برگ‌ های اضافی آن را جدا نمایید و اجازه دهید مقداری از شیره گیاه خارج شود. حالا آن را در بستری از پیت ماس و پرلیت و یا شن و پرلیت که از قبل مرطوب شده ‌است قرار دهید و حدود 3 سانتیمتر از آن را داخل بستر فرو ببرید.

3- پس از آن در حدود دو هفته زمان لازم است تا ریشه ‌زایی انجام شود. در طول این مدت رطوبت کافی محیط و هوا را برای قلمه‌ ها فراهم نمایید و در صورت تمایل می ‌توانید از هورمون ریشه ‌زایی برای افزایش سرعت ریشه‌ دهی استفاده کنید. بعد از گذشت 5 تا 7 هفته آن را به گلدان اصلی منتقل کنید.

بیماری های گل کریسمس

بیماری‌ های مختلفی می ‌توانند زیبایی گلدان بنت القنسول شما را تهدید کنند که معمولا به راحتی قابل برطرف ‌شدن هستند. برای آشنایی با بیماری های گل کریسمس به چند نمونه از این مشکلات اشاره می‌کنیم:

پوسیدن ساقه

آبیاری بیش از اندازه و نداشتن زهکش مناسب می ‌تواند منجر به  پوسیده‌ شدن ساقه و مرگ آن شود. زرد شدن برگ و ریزش از پایین نیز از دیگر پیامد های آبیاری نامناسب است.

سوختگی برگ

سوختگی کنار برگ ‌ها می ‌تواند به دلیل کمبود مواد غذایی نظیر کلسیم باشد. علاوه بر این نور زیاد و شدید نیز باعث بروز این سوختگی خواهد شد.

کم‌ پشت ‌شدن برگ

چنان‌ چه آشنایی با گل بنت القنسول نداشته باشید و در زمان نامناسب آن را هرس نمایید یا کوددهی بیش از حد انجام دهید ممکن است این عارضه را مشاهده کنید.

از بین ‌رفتن رنگ برگ

اگر نور کافی به گیاه شما می ‌رسد و باز هم شاهد سبز شدن بیشتر برگ ‌های آن هستید جای نگرانی نیست چرا که احتمالا دوره گل‌ دهی بنت القنسول به پایان رسیده است و لازم است تا شروع پاییز صبر کنید.

نکته

آشنایی با گل کریسمس و شرایط نگهداری از آن برای داشتن یک گیاه آپارتمانی مناسب یک مسئله ضروری است. چنان‌ چه تمایل دارید این گیاه را برای مدت زمان بیشتری نگهداری کنید و در سال بعد هم از زیبایی آن بهره ببرید بهتر است یکبار در اویل بهار و یکبار هم در اواسط تابستان آن را سرزنی نمایید به‌ طوری که در هر شاخه 3 تا 4 برگ باقی بماند. با این کار در پاییز و زمستان گیاهی پر پشت ‌تر خواهید داشت.